کارتن‌ها پس از مصرف چه می‌شوند | نگاهی به چرخه بازیافت کارتن

با افزایش تولید در حوزه‌های مختلف، نیاز به بسته‌بندی کالاها و محصولات افزایش پیدا کرده است. اما سوالی که مطرح می‌شود که این حجم از کارتن استفاده شده چه سرنوشتی پیدا می‌کنند و چه می‌شوند؟ کارتن‌ها بسته‌بندی‌هایی هستند که با توجه به ساختار و نوع مواد  اولیه که در تولید آن‌ها به کار رفته است به سادگی قابلیت بازیافت و استفاده مجدد دارند. بدیهی است که کارتن‌ها پس از استفاده وارد چرخه بازیافت کارتن می‌شوند تا مورد استفاده مجدد قرار بگیرند. ما در این مقاله به بررسی ارزش بازیافت کارتن و چرخه بازیافت آنها می‌پردازیم.

کارتن‌ها به دلیل ویژگی‌هایی که دارند به عنوان یکی از اصلی‌ترین بسته‌بندی‌ها در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. کارتن‌ها از مواد سلولزی ساخته می‌شوند که این مواد کاملا دوستدار طبیعت بوده و این قابلیت را دارند که با قرار گرفتن در چرخه بازیافت مورد استفاده مجدد قرار بگیرند. در صورتی که کارتن‌ها به عنوان ضایعات وارد طبیعت شوند به راحتی به مواد اولیه تجزیه شده و آسیبی به محیط زیست وارد نمی‌کنند. بعد از آهن‌آلات و فلزات که با ارزش‌ترین ضایعات را دارند، ضایعات کارتن‌ها از نظر ارزش در رتبه بعدی قرار دارند که به همین دلیل صنایع بازیافت کارتن توسط سرمایه‌گذاران بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند.

کارتن‌ها یک بسته‌بندی مقاوم هستند که در عین حال از قیمت ارزان و مقرون به صرفه برخوردارند و برای تولیدات انبوه کارخانجات مناسب هستند. به همین جهت کارتن‌ها در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند که بر اساس نیاز شرکت‌ها و نوع کالاها برای بسته‌بندی استفاده شوند. تحمل وزن زیاد، مقاومت در برابر ضربه و فشار و پارگی، مقاومت در برابر رطوبت و تغییرات دمایی از جمله ویژگی‌های انواع کارتن‌ها محسوب می‌شود. با این تفاوت‌هایی که در انواع کارتن‌ها وجود دارد چرخه بازیافت کارتن برای هر یک از این انواع متفاوت خواهد بود.

از آنجایی که ضایعات کارتن‌ها از ضایعات ارزشمند محسوب می‌شوند و با توجه به اینکه درصد زیادی از ترکیبات کارتن‌ها از جنس کاغذ هستند برای کنترل مصرف کاغذ و جلوگیری از مشکلات زیست محیطی، کارتن استفاده شده بازیافت شده و مورد استفاده مجدد قرار می‌گیرد.

همانطور که گفته شد بازیافت کارتن با توجه به نوع کارتن مراحل مختلف و متفاوتی می‌تواند داشته باشد اما یک سری مراحل در تمامی انواع کارتن‌ها مشترک هستند که در ادامه به بررسی این چرخه و آشنایی با مراحل آن می‌پردازیم.

• جمع‌آوری ضایعات:
  اولین قدم در چرخه بازیافت کارتن جمع‌آوری ضایعات آن است. معمولا از طرف دولت‌ها و شرکت‌های خصوصی اکیپ‌هایی به کار گرفته می‌شوند که جداسازی کارتن‌ها از سایر زباله‌ها در سطح شهرها را بر عهده می‌گیرند.
• فشردی سازی ضایعات:
  پس از جمع‌آوری ضایعات حال نوبت به فشرده‌سازی کارتن استفاده شده می‌رسد. کاهش حجم ضایعات و حمل و نقل آسان آن‌ها دو دلیل اصلی فشرده‌سازی آن‌ها به شمار می‌آیند. چون در همه شهرها امکان بازیافت وجود ندارد و ممکن است نیاز به حمل و نقل ضایعات باشد.
• جداسازی و مرتب‌سازی:
  این مرحله پس از رسیدن ضایعات به کارخانه اتفاق می‌افتد که در این مرحله به صورت دستی ضایعات کارتنی از سایر زباله‌ها جدا می‌شوند. یکی از اهداف اصلی این کار جلوگیری از ورود سایر ضایعات به دستگاه‌ها و جلوگیری از ورود آسیب به آن‌هاست.
• خرد کردن کارتن استفاده شده:
  مرحله بعدی در چرخه بازیافت کارتن‌ها خرد کردن ضایعات با دستگاه‌های مخصوص است. این خرد کردن کارتن‌ها باعث می‌شود که سایر مراحل بازیافت با روند سریع‌تری انجام شود. در واقع در این مرحله انواع مختلف کارتن به یک حالت درمی‌آیند.
• پالپینگ:
  کارتن‌ها دارای درصد زیادی از الیاف گیاهی هستند که برای بازیافت کارتن این الیاف باید به شکل یک خمیر یکنواخت درآیند. عملیات پالپینگ در این فرایند به همین منظور انجام می‌شود. در این مرحله ضایعات کارتن خیسانده می‌شوند که معمولا با آب انجام می‌شود اما برخی کارخانه‌های پیشرفته از مواد شیمیایی استفاده می‌کنند تا این کار را تسریع دهند. از خمیری که در این فرایند به دست می‌آید می‌توان برای تولید مجدد کارتن و کاغذهایی با کیفیت پایین‌تر استفاده کرد.
• فیلترینگ و جوهرگیری:
  این مرحله از بازیافت کارتن بر روی ضایعاتی صورت می‌گیرد که دارای چاپ یا رنگ در ترکیب خود هستند. به این منظور خمیر به دست آمده از این نوع ضایعات را در یک ماده شیمیایی که حلال رنگ است قرار می‌دهند تا رنگ و سایر ترکیبات آن از بین رفته و خمیر وارد چرخه تولید شود.
• مخلوط کردن خمیر:
  در این مرحله خمیر بدست آمده از کارتن استفاده شده را پس از خالص‌سازی به مخازن بزرگی از جنس بتن انتقال می‌دهند. این خمیر پس از قرار گرفتن در مخازن با همزن‌های بزرگ همزده می‌شود تا خمیری یکنواخت و همگن ایجاد شود. کیفیت خمیری که در این مرحله به دست می‌آید کاملا به نوع ضایعات کارتن وابسته است.
• خشک کردن:
  در این مرحله از چرخه بازیافت کارتن خمیر ایجاد شده در مرحله قبل بر روی نقاله‌هایی قرار می‌گیرد که در حین حرکت توسط دستگاه‌های مخصوص خشک می‌شوند تا آماده ورود به فرایند تولید شوند. آب و مایعات اضافی که در خمیر وجود دارد در این مرحله از خمیر گرفته خواهد شد.

کارتن‌ها محبوب‌ترین نوع بسته‌بندی در عصر حاضر هستند که برای بسته‌بندی انواع کالاها و محصولات مورد استفاده قرار می‌گیرند. همین محبوبیت باعث شده است که حجم عظیمی از کارتن به صورت سالانه در سراسر دنیا تولید شده و مورد استفاده قرار بگیرد. به طور حتم درصد زیادی از این تولیدات سالانه کارتن به ضایعات تبدیل می‌شوند و لقب کارتن استفاده شده را به خود می‌گیرند. اما جای نگرانی وجود ندارد زیرا ویژگی‌های ساختاری کارتن‌ها و ترکیبات سازنده آن‌ها به گونه‌ای است که این امکان را فراهم می‌کند تا بتوان با بازیافت کارتن، این ضایعات را مجدد مورد استفاده قرار داد و به این ترتیب ضمن صرفه‌جویی در سرمایه، از تخریب درختان بیشتر و وارد شدن آسیب به منابع طبیعی و محیط زیست جلوگیری کرد.